Uchwała Nr XIII/111/2012
Rady Gminy Bargłów Kościelny

z dnia 20 listopada 2012 r.

w sprawie przyjęcia "Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013-2020"

Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180. poz. 1111, Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 52, poz. 420, Nr 157, poz.1241, z 2010 r. Nr 28, poz.142, Nr 28, poz.146, Nr 40, poz. 230, Nr 106, poz.675, z 2011 r. Nr 21, poz. 113, Nr 117, poz. 679, Nr 134, poz. 777,Nr 149, poz.887, Nr 217, poz. 1281, z 2012 r. poz. 567) oraz art. 17 ust.1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, Nr 202, poz.1551, Nr 219, poz. 1706, Nr 221, poz.1738, z 2010 r. Nr 28, poz.146, Nr 40, poz. 229, Nr 81, poz.527, nr 125, poz. 842, z 2011 r. Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 149, poz. 887, z 2012r. poz. 579, poz. 823),  art. 4¹ ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, Nr 115 poz. 793 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, Dz.U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 144, poz. 1175, z 2010 r. Nr 47, poz. 278, Nr 127, poz. 857, z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 120, poz. 690 ) i art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz.U. 2012, poz. 124) uchwala się, co następuje: 

§ 1. Przyjmuje się "Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013-2020" stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały, której część stanowi „Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Bargłów Kościelny na rok 2013". 

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Bargłów Kościelny. 

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia, z mocą obowiązywania od 01 stycznia 2013. 

 

 

Przewodniczący Rady Gminy  Jan Romanowski

 

Załącznik do Uchwały Nr XIII/111/2012
Rady Gminy Bargłów Kościelny
z dnia 20 listopada 2012 r.

  

GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA 2013-2020

SPIS TREŚCI

I. Wstęp.

II. Cel i proces tworzenia strategii rozwiązywania

problemów społecznych.

III. Diagnoza środowiska społecznego.

IV. Analiza SWOT.

V. Kierunki rozwoju Gminy.

Obszar 1. Integracje społeczne i opieka zdrowotna.

Obszar 2. Edukacja, kultura i sport.

Obszar 3. Problemy społeczne.

Obszar 4. Bezpieczeństwo i infrastruktura.

Obszar 5. Podnoszenie kwalifikacji osób kształtujących

politykę społeczną.

VI. Zadania i realizatorzy.

VII. Monitoring i ewaluacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.

I. WSTĘP

Obowiązek opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych wynika z art. 17 ust.1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. Różnorodność problemów społecznych występujących w gminie powoduje konieczność wzięcia pod uwagę także innych aktów prawnych, które mają istotny wpływ na konstrukcję dokumentu i rozwiązywanie zadań społecznych w przyszłości. Są to m.in.: 

1. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 

2. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym 

3. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 

4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 

5. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 

6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii 

7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 

8. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 

Oprócz w/w aktów prawnych przy realizacji strategii zachodzi potrzeba odwołania się również do ustaw i aktów wykonawczych z zakresu ochrony zdrowia, oświaty. 

   Przed władzami samorządowymi oraz instytucjami pomocy społecznej na poziomie lokalnym, stoją do rozwiązania trudne problemy społeczne. Pogłębiające się dysproporcje dochodowe rodzin, zjawiska związane ze sferą ubóstwa, niedostatek materialny rodzin, problemy egzystencji osób samotnych i starszych oraz niepełnosprawnych - tworzą powiązany ze sobą konglomerat problemów społecznych, które w istocie decydują o sposobie odczuwania jakości życia przez społeczność lokalną. Od skuteczności ich rozwiązywania zależy funkcjonowanie wspólnoty samorządowej, jaką stanowi gmina. Rozwiązywanie problemów społecznych jest procesem długofalowym, dlatego celowe jest strategiczne podejście, również na poziomie lokalnym. 

Przyjęcie STRATEGII do realizacji w drodze uchwały rady gminy umożliwi nie tylko budowanie zintegrowanego systemu pomocy społecznej na terenie gminy, ale również pozwoli na pozyskiwanie środków z budżetu państwa i z funduszy pomocowych na realizację poszczególnych zadań określonych w strategii. 

Niniejsza strategia rozwiązywania problemów społecznych obejmuje lata 2012 – 2020. Merytorycznie dotyczy następujących obszarów polityki społecznej: 

- pomoc społeczna i polityka prorodzinna, 

- ochrona zdrowia, 

- edukacja publiczna, 

- kultura 

- profilaktyka i rozwiązywanie problemów związanych z uzależnieniami. 

- bezpieczeństwo publiczne. 

Mówiąc o gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, należy mieć na uwadze w szczególności działania instytucji pomocy społecznej, zarówno publicznych jak i niepublicznych na terenie gminy Bargłów Kościelny, podejmowane dla poprawy warunków zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osób i rodzin, mieszkańców gminy. W oparciu o uzyskane informacje i materiały został przygotowany dokument, który pozwoli na racjonalizację lokalnej polityki społecznej oraz wskaże obszary, które w najbliższym czasie powinny stać się przedmiotem szczególnej troski władz lokalnych. Metodyka opracowania dokumentu pozwoliła zaangażować środowisko lokalne w budowę strategii na najważniejszych etapach, od diagnozy do wdrożenia i realizacji. 

Samorząd terytorialny odpowiedzialny jest za realizację wskazanych celów polityki społecznej. Rozwiązywanie problemów społecznych stanowi jedno z najważniejszych zadań administracji publicznej wszystkich szczebli. Działania w obszarze pomocy społecznej powinny być realizowane w ramach zintegrowanego systemu, w którym równorzędnym partnerem administracji powinny być organizacje i instytucje należące do różnych sektorów życia publicznego (organizacje pozarządowe, kościoły, związki wyznaniowe, podmioty gospodarcze). Szczególnie istotna rola przypada w tym systemie samorządowi lokalnemu, a zwłaszcza gminom. 

Niezbędnymi warunkami efektywnej realizacji pomocy społecznej są: rzetelna diagnoza rzeczywistych potrzeb społeczności lokalnej oraz długofalowy plan działań. Odpowiedzią na te postulaty jest niniejsza Strategia. 

           Plan strategiczny to strategia przygotowana i zapisana w postaci systemu, celów i sposobów ich osiągnięcia. Problem społeczny w polityce społecznej oznacza wszelkiego rodzaju dolegliwości, zakłócenia niedogodności występujące w życiu zbiorowym. 

Kwestia społeczna to konkretny problem o szczególnie wysokim stopniu dotkliwości dla życia i współdziałania członków społeczności. Obserwuje się zjawiska społeczne takie jak: 

- rozwarstwienie społeczne: biedni - bogaci, wygrani - przegrani, pracujący - bezrobotni itp.; 

- marginalizacja (wykluczenie) wielu jednostek i dużych grup społecznych, 

- nierówności społeczne w dostępie do pracy, edukacji, kultury, lecznictwa oraz znaczne długotrwałe obniżenie standardu życia rodzin. 

Wyżej wymienione zjawiska występują w skali kraju w różnej sile i stopniu natężenia. Receptą na nie powinna być skuteczna polityka społeczna samorządów terytorialnych. 

Polegałaby ona między innymi na: 

- poprawie położenia materialnego rodziny i wyrównywania szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych, 

- prowadzeniu bieżących działań osłonowych poprzez wprowadzanie programów rządowych, 

- dostrzeganie zagrożeń społecznych z wyprzedzeniem, 

- dorównywanie do standardów unijnych i międzynarodowych. 

II. CEL I PROCES TWORZENIA STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH.

Cel opracowania

Strategia rozwoju gminy, to proces wyboru długofalowych celów i ustalanie programów do realizacji zadań. 

Jest to również opis procesu zarządzania oraz ukierunkowany proces społeczny, którego celem jest rozwój gminy. Taka strategia to doskonałe narzędzie do stymulowania rozwoju gminy. Dzięki jej założeniom, będzie można sterować rozwojem gminy tak, by równocześnie godzić interesy polityki województwa z lokalnymi interesami samorządu gminy oraz interesami podmiotów gospodarczych i osób fizycznych. 

Władze samorządowe gminy Bargłów Kościelny dostrzegły konieczność sformułowania strategicznych kierunków rozwoju gminy. Konieczność ta wynika z założenia, że stabilna i długofalowa realizacja opracowanych programów przyniesie zamierzone efekty. 

Istotne jest również to, że strategia rozwoju gminy jest szansą na stworzenie długofalowej wizji rozwoju gminy oraz koordynację i hierarchizację działań. Dokument ten pozwoli też we właściwy sposób i w odpowiedniej kolejności rozwiązywać problemy, a także przewidywać niektóre z nich, zanim się pojawią. 

Przy tworzeniu strategii rozwiązywania problemów społecznych należy zwracać uwagę na to, by poczynione działania pozwoliły na zmniejszenie skali problemów i poprawę efektywności podejmowanych działań. 

Tworzenie strategii jest procesem dynamicznym, ciągłym, a jego efekty wdrożeniowe zależą od konsekwencji, zaangażowania ludzi i samorządu oraz od umiejętności i otwartości we wprowadzaniu konkretnych korekt w uchwalonej strategii. 

Proces budowy strategii

Przy opracowywaniu strategii kierowano się następującymi założeniami: 

- uspołecznienie procesu budowy strategii, a więc zaangażowanie w pracę przedstawicieli samorządu, podmiotów gospodarczych, organizacji społecznych , lokalnych liderów itp. 

- wyraźnie określone miejsce strategii w strukturze istniejących oraz planowanych dokumentów. 

Sformułowane w ten sposób założenia zrealizować można poprzez wykorzystanie metody wspólnego planowania, przy partnerskim udziale mieszkańców gminy, przedstawicieli Urzędu Gminy, organizacji pozarządowych, lokalnych liderów oraz zespołu powołanego ds. aktualizacji strategii, która spełnia te wymogi. Metoda ta pozwala na połączenie wysiłku zespołu ludzi z odbiorcą strategii, czyli społeczeństwem, które w tym przypadku reprezentowane jest przez radnych, pracowników urzędu gminy i lokalnych liderów. Zorganizowane zostały spotkania informacyjne i warsztaty prowadzone przez kierownika GOPS. 

Na spotkaniach warsztatowych określone zostały wszystkie ważne obszary problemowe oraz preferencje rozwojowe wynikające z istniejących uwarunkowań. 

Zakres i przedmiot opracowania

Zakres opracowania obejmuje problemy, które mogą być podstawą do sporządzenia długo-, średnio- i krótkoterminowych planów działań, w których priorytety i cele strategiczne znajdą wyraz w postaci konkretnych zadań na poszczególne lata. 

Przedmiotem opracowania jest obszar całej gminy Bargłów Kościelny w granicach administracyjnych. 

Horyzont czasowy

Strategia rozwoju gminy Bargłów Kościelny obejmuje cele, których realizacja sięga 8 lat, a więc obejmuje lata 2013-2020. 

Zarządzeniem Nr 185/2012 Wójta Gminy Bargłów Kościelny z dnia 31 października 2012 r. został powołany Zespół ds. opracowania projektu Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w osobach: 

 

Agnieszka Kwiecińska	Kierownik GOPS Bargłów Kościelny	- przewodniczący zespołu
Janusz Ejzel	Kierownik posterunku policji w Bargłowie Kościelnym	- członek zespołu
Marian Renkiewicz	Dyrektor Zespołu Szkół w Bargłowie Kościelnym	- członek zespołu
Janina Szymborska	Z-ca Dyrektor Zespołu Szkół w Bargłowie Kościelnym	- członek zespołu
Małgorzata Sadowska	Pracowni socjalny GOPS Bargłów Kościelny	z-ca przewodniczącego zespołu
Jolanta Haraburda	Pracownik socjalny GOPS Bargłów Kościelny	- członek zespołu
Agnieszka Ejzel	Pedagog szkolny	- członek zespołu

Zadaniem Zespołu było wypracowanie propozycji zmian zapisów w Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz wypracowanie ostatecznej wersji Strategii. 

   Zasobami umożliwiającymi rozwiązywanie problemów społecznych określamy instytucje znajdujące się na terenie gminy, które działają w obszarze polityki społecznej i rozwiązują dane problemy. Są to zarówno jednostki samorządowe, jak i niepubliczne na przykład organizacje pozarządowe. 

Zasoby instytucjonalne i społeczne występujące na terenie gminy Bargłów Kościelny:

Zasoby instytucjonalne:

 

Instytucja/organizacja	Pełnione role i zadania
Zespół Szkół i Szkoły Podstawowe	Edukacja i rozwój kultury z elementami zachowania tradycji
Gminna Biblioteka Publiczna	Gromadzenie i udostępnianie księgozbioru, promocja regionu i rozwój kultury
Ośrodek Zdrowia	Opieka zdrowotna i profilaktyka
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej	Pomoc osobom i rodzinom w trudnych sytuacjach życiowych
Parafie Rzymskokatolickie	Szerzenie wiary, promocja dialogu społecznego i tolerancji
Nadleśnictwo	Gospodarka zasobami leśnymi, praca na rzecz ochrony środowiska, promocja terenów zielonych
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych	Monitorowanie i pomoc osobom i rodzinom z problemem uzależnień
Ochotnicze Straże Pożarne	Ochrona przeciwpożarowa, pomoc w sytuacjach kryzysowych np. klęsk żywiołowych, promocja kultury i integracja
Rady sołeckie	Integracja lokalnego środowiska
Świetlice wiejskie	Integracja środowiska lokalnego
Uczniowskie i Młodzieżowe Kluby Sportowe,Ludowy Zespół Sportowy, Koła Gospodyń Wiejskich, Klub Seniora	Promowanie aktywnego spędzania czasu wolnego, promocja sportu,kultywowanie tradycji
Stowarzyszenia	Edukacja i kultura
Organizacje przykościelne	Kultywowanie religii oraz integracja osób starszych
Aktywni radni	Reprezentowanie interesów mieszkańców, podejmowanie decyzji w sprawach gminy, integracja lokalnego środowiska

Zasoby osobowe:

- Wójt 

- radni, sołtysi 

- nauczyciele, Rada Pedagogiczna, pedagog szkolny 

- lekarze 

- pielęgniarki środowiskowe 

- księża 

- organista 

- policjanci 

- strażacy 

- ławnik sądowy 

- kurator społeczny 

- samorządowcy 

- bibliotekarze 

- działacze sportowi 

- pracownicy socjalni 

- radny Powiatu Augustowskiego 

- przewodniczący Związku Kombatantów i Osób Represjonowanych 

- społecznicy 

- handlowcy 

- inne zasoby

- przynależność gminy do Związku Komunalnego Biebrza oraz Fundacji Biebrza 

- kawiarenka internetowa zorganizowana w ramach projektu 

- Gminne Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. 

Identyfikacja głównych obszarów problemowych w sferze pomocy społecznej w gminie Bargłów Kościelny dokonana została na spotkaniach warsztatowych. Przeanalizowano również możliwości oraz ograniczenia istniejące w samym systemie pomocy społecznej jak i poza nim. Pozwoliło to określić rzeczywisty obraz warunków realizacji strategii i formułowania programów operacyjnych w gminie. 

Opracowując Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w gminie Bargłów Kościelny opierano się na dokumentach strategicznych zawierających cele lub działania zbieżne z opracowanym dokumentem. 

Strategia Rozwoju Gminy Bargłów Kościelny

Misja gminy Bargłów Kościelny:

Gmina Bargłów Kościelny jest zamieszkiwana przez ludność utrzymującą się głównie z rolnictwa i niewielkim stopniu z pracy zarobkowej i usłgowej. 

Gmina zapewnia: 

- dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną i społeczną, 

- bezpieczeństwo, 

- dobre warunki kształcenia , 

Jest to gmina przyjazna dla inwestorów, dobrze promująca swoje walory, oferująca czyste środowisko, czystą wodę i zdrową żywność. 

Cele strategiczne :

A. Gmina Bargłów Kościelny obszarem rozwoju nowoczesnego rolnictwa i powstającej w jego otoczeniu konkurencyjnej przedsiębiorczości, racjonalnie i efektywnie wykorzystujących lokalne zasoby w celu podwyższenia dochodów mieszkańców i budżetu Gminy 

B. Gmina Bargłów Kościelny obszarem trwałego i zrównoważonego rozwoju infrastruktury zapewniającej atrakcyjne warunki życia mieszkańców i funkcjonowania podmiotów gospodarczych. 

C. Gmina Bargłów Kościelny obszarem rosnącej dostępności do infrastruktury społecznej życia kulturalnego, edukacji i wszechstronnego rozwoju osobistego mieszkańców. 

D. Gmina Bargłów Kościelny sprawnie i nowocześnie zarządzana jednostka samorządu terytorialnego. 

Drugim istotnym dokumentem pozwalającym programować rozwój lokalny jest Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Bargłów Kościelny na lata 2007–2013. 

Założenia strategii są spójne z Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Bargłów Kościelny , opracowanym w 2007 roku i przyjętym Rady Gminy Bargłów Kościelny w dnia 20 lutego2007 r. nakreślającym plany i założenia do realizacji na lata 2007-2013. W powyższym planie przyjęto do wykonania zadania polegające głównie na poprawie sytuacji gminy i mieszkańców w zakresie: modernizacji systemu drogowego o znaczeniu lokalnym, poprawę infrastruktury technicznej zapewniającej pobór i zaopatrzenie w wodę, rozwój infrastruktury ochrony środowiska, remonty i modernizacja obiektów sportowych, rozbudowa budynku ośrodka zdrowia oraz Informatyzacja całej Gminy. 

GMINA BARGŁÓW KOŚCIELNY

III. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SPOŁECZNEGO

1. Sytuacja demograficzna Gminy Bargłów Kościelny

1.1. Obszar i sytuacja demograficzna Gminy

Gmina Bargłów Kościelny położona jest na styku Niziny Podlaskiej i Pojezierza Mazurskiego, w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim. Sąsiaduje z gminami Augustów , Goniądz. Kalinowo, Rajgród i Sztabin , co przedstawia poniższa mapka: